Konsultacja proktologiczna

Konsultacja proktologiczna to wizyta u chirurga zajmującego się koloproktologią. Koloproktologia zajmuje się diagnostyką i leczeniem chorób dolnego odcinka przewodu pokarmowego, w tym jelita grubego, odbytu i okolic odbytu. Zakres koloproktologii obejmuje leczenie nie tylko stosunkowo częstych i łagodnych chorób okolicy odbytu, takich jak choroba hemoroidalna, szczelina odbytu, zakrzepica brzeżna okołoodbytowa, przetoki i ropnie okołoodbytowe. Koloproktologia zajmuje się także leczeniem nowotworów odbytnicy, nowotworów jelita grubego, kanału i brzegu odbytu, a także chirurgicznym aspektem leczenia chorób zapalnych jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego).

Wywiad medyczny: Chirurg rozpocznie konsultację od zebrania dokładnego wywiadu medycznego. Pacjent zostanie zapytany o swoje objawy, ich czas trwania, nasilenie, oraz ewentualne czynniki ryzyka lub inne problemy zdrowotne. Ważne jest także omówienie ewentualnych wcześniejszych zabiegów lub chorób związanych z układem pokarmowym.
Badanie fizykalne: Lekarz przeprowadzi badanie fizyczne, które może obejmować badanie odbytu i okolic odbytu. Badanie to może być krótkotrwałe i przeważnie jest bezbolesne.
Anoskopia: Anoskopia (wziernikowanie kanału odbytu) jest podstawowym badaniem dodatkowym w proktologii, wykonywanym ambulatoryjnie. Jeśli lekarz uzna, że jest to wskazane, to zostanie pacjentowi zaproponowane wykonanie anoskopii (anoskopia jest dodatkowo płatna).
Dodatkowe badania diagnostyczne: W niektórych przypadkach lekarz może zalecić dodatkowe badania diagnostyczne, takie jak badania laboratoryjne, kolonoskopia, sigmoidoskopia, rektoskopia lub inne badania obrazowe, aby dokładniej zdiagnozować problem lub ocenić stan jelita grubego i okolic odbytu.
Diagnoza i plan leczenia: Po dokładnej ocenie pacjenta lekarz proktolog ustala diagnozę i omawia plan leczenia. W zależności od diagnozy, plan leczenia może obejmować farmakoterapię, zmiany w diecie, zalecenia dotyczące higieny, stylu życia lub wykonanie zabiegu.
Edukacja pacjenta: Lekarz proktolog może także dostarczyć pacjentowi informacji na temat jego stanu zdrowia, objaśnić ewentualne skomplikowane terminy medyczne oraz udzielić wskazówek dotyczących zdrowego trybu życia i profilaktyki chorób układu pokarmowego.

Konsultacja proktologiczna jest ważna dla osób, które doświadczają problemów związanych z odbytem, okolicami odbytu, jelitem grubym lub podejrzewają obecność chorób proktologicznych, takich jak hemoroidy, szczelina odbytu, przetoki i ropnie okołoodbytowe, guzy odbytu i odbytnicy, zapalenie okolic odbytu, choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, nowotwory jelita grubego. Wizyta u lekarza proktologa pozwala na wczesną diagnozę i odpowiednie leczenie, co może przyczynić się do poprawy jakości życia pacjenta i zapobiec ewentualnym powikłaniom.

Anoskopia

Anoskopia to metoda diagnostyczna pozwalająca na ocenę kanału odbytu i końcowego odcinka
odbytnicy. Lekarz przy pomocy krótkiego wziernika dokonuje wzrokowej oceny badanego odcinka
przewodu pokarmowego. W trakcie anoskopii istnieje możliwość pobrania wycinka tkanki podejrzanej o
przemianę chorobową w celu jego przesłania do badania histopatologicznego. W niektórych sytuacjach
przydatne może być wykonanie badania z użyciem toru wizyjnego (videorektoskopia).

Anoskopia jest przydatna w diagnostyce takich stanów jak między innymi:

choroba hemoroidalna, w tym monitorowanie pacjentów po zabiegach skleroterapii i zabiegu
gumkowania metodą Barrona
polipy odbytnicy i kanału odbytu, anoskopia pozwala odnaleźć zmiany na podłożu, których może rozwinąć się rak jelita grubego lub rak kanału odbytu
guzy odbytnicy i kanału odbytu (w tym rak jelita grubego i rak kanału odbytu)
zmiany zapalne (wrzodziejące zapalenie jelita gruboego, choroba Leśniowskiego-Crohna)
kłykciny kończyste (jedna z chorób wenerycznych będąca wynikiem zakażenia wirusem HPV)
przetoki okołoodbytowe
ustalenie przyczyny biegunek, zaparć, krwawień z odbytnicy i odbytu

Przygotowanie do badania:
W większości przypadków nie ma konieczności wykonywania dodatkowych badań przed rektoskopią i
nie ma konieczności specjalnego przygotowywania do badania, ale często dla większego komfortu
polecane jest przygotowanie się lewatywą, tak jak do rektoskopii. Kwestię przygotowania do badania
należy omówić z lekarzem kierującym na badanie. Należy poinformować lekarza wykonującego badanie
o wszystkich przyjmownacyh lekrach, o chorobach na które pacjent się leczy, a także należy zabrać ze
sobą na wizytę komplet wyników badań i dokumentacji medycznej.

Gumkowanie hemoroidów = Zabieg Barrona
(leczenie choroby hemoroidalnej metodą gumkowania)

Guzki krwawnicze odbytu, nazywane często hemoroidami to struktura anatomiczna, którą posiada
każdy zdrowy człowiek. Można opisać je jako „poduszki naczyniowe” pełniące rolę uszczelniającą aparat
zwieraczowy. Jak każdy narząd, także guzki krwawnicze mogą ulec przemianie chorobowej, co objawia
się najczęściej świądem/pieczeniem, uczuciem dyskomfortu oraz wilgotnym wysiękiem w okolicy odbytu
oraz krwawieniami z odbytu. Stan ten ten definiujemy jako chorobę hemoroidalną.

Zabieg Barrona („gumkowanie”) polega na założeniu na kolumnę hemoroidalną gumowych
opasek, które powodują po pewnym czasie (zazwyczaj od 7 do 14 dni), zwłóknienie i oddzielenie się
tkanki hemoroidalnej, co prowadzi do redukcji ilości chorej tkanki. Zabieg nie wymaga znieczulenia, jest
praktycznie bezbolesny, a jego wykonanie trwa kilka do kilkunastu minut. Jest to metoda skuteczna,
dająca dobre efekty. Zabieg Barrona jest metodą bezpieczną, do powikłań dochodzi rzadko. Zazwyczaj
dochodzi do niewielkiego, nieistotnego klinicznie, krwawienia w momencie oddzielania się
zagumkowanej tkanki hemoroidalnej i jest zjawisko niejako wpisane w tę metodę leczenia, nie wiążące
się poważnymi konsekwencjami. Do poważnych krwawień dochodzi bardzo rzadko. Przeciwskazaniami
do zabiegu są: obecność aktywnych ostrych procesów zapalnych, skaza krwotoczna, leczenie
antykoagulantami.

W większości przypadków nie ma konieczności wykonywania dodatkowych badań przed
zabiegiem gumkowania guzków krwawniczych odbytu. Wieczorem w przeddzień zabiegu należy
wykonać lewatywę przy pomocy gotowego preparatu (np. Enema, dostępny bez recepty w aptece). Rano
w dniu zabiegu, kilka godzin przed zabiegiem ponownie należy wykonać lewatywę. W dniu zabiegu
pacjent powinien być na czczo. Zazwyczaj należy przyjąć wszystkie leki przyjmowane na stałe (wyjątek
mogą stanowić leki obniżające stężenie glukozy we krwi stosowane przez osoby chore na cukrzycę oraz
leki wpływające na krzepnięcie krwi). Dawkownie leków w dniu badania zostanie ustalone z lekarzem
kierującym na badanie, którego należy poinformować o wszystkich przyjmowanych lekach i chorobach,
na które pacjent się leczy. Należy także zabrać ze sobą na wizytę komplet wyników badań i dokumentacji
medycznej.

Rektoskopia

Rektoskopia to metoda diagnostyczna pozwalająca na ocenę końcowego odcinka jelita grubego
(tzn. odbytnicy i kanału odbytu). Lekarz przy pomocy wziernika dokonuje wzrokowej oceny błony
śluzowej jelita. W trakcie rektoskopii istnieje możliwość pobrania wycinka tkanki podejrzeanej o
przemianę chorobową w celu jego przesłania do badania histopatologicznego. W niektórych sytuacjach
przydatne może być wykonanie badania z użyciem toru wizyjnego (videorektoskopia).

Rektoskopia jest przydatna w diagnostyce takich stanów jak między innymi:

polipy odbytnicy i kanału odbytu, w tym pozwala odnaleźć zmiany na podłożu, których może rozwinąć się rak jelita grubego lub rak kanału odbytu
guzy odbytnicy i kanału odbytu
zmiany zapalne (wrzodziejące zapalenie jelita gruboego, choroba Leśniowskiego-Crohna)
kłykciny kończyste (jedna z chorób wenerycznych będąca wynikiem zakażenia wirusem HPV)
choroba hemoroidalna
przetoki okołoodbytowe
ustalenie przyczyny biegunek, zaparć, krwawień z odbytnicy i odbytu

Przygotowanie do badania:
W większości przypadków nie ma konieczności wykonywania dodatkowych badań przed rektoskopią.
Wieczorem w przeddzień badania należy wykonać lewatywę przy pomocy gotowego preparatu (np.
Enema, dostępny bez recepty w aptece). Rano w dniu badania, kilka godzin przed badaniem ponownie
należy konać lewatywę. W dniu badania pacjent powinien być na czczo. Zazwyczaj należy przyjąć
wszystkie leki przyjmowane na stałe (wyjątek mogą stanowić leki obniżające stężenie glukozy we krwi
stosowane przez osoby chore na cukrzycę oraz leki wpływające na krzepnięcie krwi). Dawkownie leków
w dniu badania zostanie ustalone z lekarzem kierującym na badanie, którego należy poinformować o
wszystkich przyjmowanych lekach i chorobach. Należy także zabrać ze sobą na wizytę komplet wyników
badań i dokumentacji medycznej.

Skleroterapia guzków krwawniczych odbytu
(leczenie choroby hemoroidalnej metodą skleroterapii)

Skleroterapia jest małoinwazyjną metodą leczenia choroby hemoroidalnej, którą można z
powodzeniem stoswać w I, II i III stopniu zaawansowania choroby. Polega ona na ostrzykiwaniu kolumny
hemoroidalnej substancją sklerotyzującą (polidokanol), która powoduje zwłóknienie, obkurczenie i
zamknięcie ostrzykniętej tkanki hemoroidalnej. Zabieg wykonywany jest pod kontrolą toru wizyjnego z
kamerą, co zapewnia precyzyjne podanie substancji sklerotyzującej.

Zabieg nie wymaga znieczulenia, jest praktycznie bezbolesny, a jego wykonanie trwa kilka do
kilkunastu minut. Jest to metoda skuteczna, dające efekty u blisko 90% chorych. Do nawrotów choroby
dochodzi rzadko. Skleroterapia jest zabiegiem bezpiecznym o niewielkim ryzyku wystąpienia powikłań,
jednakże nie istnieje żadna metoda zabiegowa, która nie byłaby choćby teoretycznie związana z
możliwością wystąpienia powikłań. Ciężkie, zagrażające życiu powikłania (takie jak wstrząs
anafilaktyczny czy martwica ściany odbytnicy) zdarzają się niezmiernie rzadko. Do potencjalnych
możliwych powikłań zabiegu należą także: wystąpienie dolegliwości bólowych, ropni, owrzodzeń,
masywnych krwawień, bliznowacenie anodermy, nietrzymanie stolca spowodowane zaburzeniami
różnicowania między gazową, płynną i stałą treścią jelitową. Jednakże w tym miejscu jeszcze raz warto
powtórzyć i podkreślić, że skleroterapia jest metodą bezpieczną, ryzyko wystąpienia powikłań jest bardzo
małe.

Przeciwskazaniami do zabiegu są: obecność aktywnych ostrych procesów zapalnych, skaza
krwotoczna, leczenie antykoagulantami, a także ciąża oraz obecność ubytków w przegrodzie
międzyprzedsionkowej i/lub międzykomorowej serca.

W większości przypadków nie ma konieczności wykonywania dodatkowych badań przed
zabiegiem skleroterapii guzków krwawniczych odbytu. Wieczorem w przeddzień zabiegu należy
wykonać lewatywę przy pomocy gotowego preparatu (np. Enema, dostępny bez recepty w aptece). Rano
w dniu zabiegu, kilka godzin przed zabiegiem ponownie należy wykonać lewatywę. W dniu zabiegu
pacjent powinien być na czczo. Zazwyczaj należy przyjąć wszystkie leki przyjmowane na stałe (wyjątek
mogą stanowić leki obniżające stężenie glukozy we krwi stosowane przez osoby chore na cukrzycę oraz
leki wpływające na krzepnięcie krwi). Dawkowanie leków w dniu badania zostanie ustalone z lekarzem
kierującym na badanie, którego należy poinformować o wszystkich przyjmowanych lekach i chorobach,
na które pacjent się leczy. Należy także zabrać ze sobą na wizytę komplet wyników badań i dokumentacji
medycznej.

Usunięcie zakrzepicy brzeżnej odbytu

Usunięcie zakrzepicy brzeżnej okołoodbytowej to procedura medyczna, która jest wykonywana w celu leczenia zakrzepicy naczyń podskórnego splotu żylnego znajdującego się w okolicy odbytu. Choroba typowo objawia się pojawieniem się żywo bolesnego, napiętego guzka na brzegu odbytu. Czasem przebieg może być łagodniejszy, bez silnych dolegliwości bólowych, a jedynie dyskomfortem chorego okolicy, w przypadku niewielkiej zakrzepicy można z powodzeniem stosować leczenie zachowawcze. W przypadkach zaawansowanych, z towarzyszącymi istotnymi dolegliwościami postępowaniem z wyboru jest zabieg chirurgiczny. Usunięcie zakrzepicy brzeżnej okołoodbytowej ma na celu złagodzenie objawów i poprawę stanu pacjenta. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym i polega na nacięcie guzka zakrzepicy brzeżnej i ewakuowaniu z niego masy zakrzepu. Po zabiegu zakładany jest opatrunek uciskowy i wydawane są zalecenia co do dalszego leczenia.

Nasi proktolodzy

lek. Miłosz P. Lewandowski

Proktologia