Wirus brodawczaka ludzkiego HPV (z ang. Human Papilloma Virus) reprezentowany jest przez ponad 200 typów wirusów DNA. Występują one powszechnie w populacji – zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Według badań blisko 80 proc. ludzi na całym świecie jest nosicielem wirusa HPV. Ważne więc, aby znać drogi zakażenia, choroby oraz objawy wywoływane przez patogen. W naszym centrum medycznym zajmujemy się leczeniem zakażenia wirusem HPV.

Czym jest wirus HPV?

Wirus brodawczaka ludzkiego zaliczany jest do patogenów z rodziny Papillomaviridae. Ma on bezotoczkową budowę oraz materiał genetyczny w formie kolistego, dwuniciowego DNA. Co istotne, wirus HPV wykazuje tropizm wobec skóry i błon śluzowych. Oznacza to, że łatwo przedostaje się on przez:

układ moczowy,
układ płciowy,
odbyt,
krtań,
jamę ustną,
gardło.

Następnie wirus wnika w głąb naskórka wielowarstwowego i przedostaje się do warstwy podstawnej. Tutaj dochodzi do replikacji patogenu.

Typy wirusa HPV

W toku badań naukowych nad wirusami HPV wyodrębniono ponad 200 różnych genotypów tego patogenu. Można je podzielić na trzy grupy określające potencjalne ryzyko związane z wywołaniem nowotworu przez wirusa:

Grupa wysokiego ryzyka – wirus HPV-16, HPV-18, HPV-31, HPV-33, HPV-45 oraz HPV-56. Wirusy te mają zdolność do łączenia się z DNA człowieka, co może sprzyjać powstawaniu nowotworów. Patogeny z tej grupy najczęściej wywołują: raka szyjki macicy, prącia, odbytu, sromu, jamy ustnej oraz krtani.
Grupa średniego ryzyka – wirus HPV-35, HPV-39, HPV-51, HPV-52, HPV-58, HPV-59, HPV-66 oraz HPV-68.
Grupa niskiego ryzyka – wirus HPV-6, HPV-11, HPV-32, HPV-44, HPV-53, HPV-54 oraz HPV-81. Wirusy te mogą powodować powstawanie brodawek prostych na skórze i błonie śluzowej lub kłykcin kończystych (brodawki płciowe).

Co istotne, za najbardziej niebezpieczne i onkogenne wirusy uznaje się typ HPV 16 i 18. Wspólnie odpowiadają one za blisko 70 proc. przypadków powstawania raka szyjki macicy. Natomiast zakażenie typem 16, 18, 31 oraz 33 może przyczyniać się do powstawania raka krtani, migdałków, błony śluzowej dziąseł, policzków oraz leukoplakii.

Objawy i przyczyny zakażenia HPV

Istnieje kilka dróg zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego, na który mogą być narażone zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Do transmisji patogenu dochodzi poprzez kontakt z zakażoną tkanką lub ze skażonymi przedmiotami, co wynika z wysokiej odporności wirusa na warunki środowiskowe. Najczęściej HPV rozprzestrzenia się jednak drogą płciową. Transmisji i wnikaniu wirusa HPV do ustroju sprzyjają charakterystyczne mikrourazy, które powstają na błonie śluzowej podczas stosunku płciowego.

Co istotne, profilaktyka zakażeń wirusem HPV poprzez zachowanie ostrożności jest bardzo trudna, ponieważ wiele osób jest bezobjawowym nosicielem tego patogenu. Dodatkowo osoby, u których infekcja HPV została zwalczona, mogą jeszcze zarażać swoich partnerów. Niestety zdarza się również, że wirus HPV z organizmu matki przenosi się do ciała dziecka w trakcie porodu (poprzez krew) lub karmienia piersią (wraz z mlekiem matki).

Infekcja wirusem HPV może przebiegać bezobjawowo lub dawać charakterystyczne symptomy. U wielu pacjentów obecność wirusa HPV jest eliminowana przez układ immunologiczny w okresie od 6 do 18 miesięcy, kiedy zakażenie nie daje żadnych objawów. Najczęściej spotykanymi symptomami wirusa są brodawki, które mogą przyjmować różną postać i pojawiać się na różnych częściach ciała, np. w jamie ustnej, na głowie i szyi, dłoniach czy stopach.

Często spotykanym objawem HPV u mężczyzn i kobiet są:

kurzajki (brodawki zwykłe) – zazwyczaj pojawiają się na palcach rąk i nóg, grudkowate zmiany o średnicy kilku milimetrów i nieregularnej powierzchni,
brodawki młodocianych – płaskie, gładkie grudki pojawiające się głównie na twarzy,
kłykciny kończyste (brodawki płciowe) – brodawki o kalafiorowatych kształtach zlokalizowane w okolicy moczowo-płciowej – na sromie, prąciu oraz odbycie,
brodawczaki krtani – pojawiają się w okolicach krtani, podniebienia miękkiego, w nosie, tchawicy oraz na oskrzelach.

Diagnostyka wirusa HPV w Innova-Med

HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego daje objawy przyjmujące często postać brodawek. Doświadczony lekarz rozpozna kurzajki czy brodawki młodocianych podczas rutynowego badania w gabinecie. Zazwyczaj nie wymagają one pogłębionej diagnostyki, co pozwala szybko rozpocząć leczenie przeciwwirusowe. W razie wątpliwości lekarz wykonuje biopsję zmiany skórnej, którą wysyła do badania histopatologicznego.

Wirus HPV mogący powodować wystąpienie raka szyjki macicy wymaga wykonania badania cytologicznego. Oprócz cytologii wykonuje się także badanie histopatologiczne oraz testy wykrywające DNA wirusa metodą PCR.

Trafnie i szybko postawiona diagnoza pozwala możliwie szybko rozpocząć leczenie i uniknąć wielu komplikacji zdrowotnych, wśród których szczególnie niebezpieczny i rozpowszechniony jest rak szyjki macicy u kobiet.

Leczenie HPV przez ginekologów w Innova-Med

Eliminacja wirusa z organizmu bywa trudnym zadaniem, którego podejmują się specjaliści z naszego centrum medycznego. Stosowane w przypadku HPV leczenie zazwyczaj polega na immunomodulacji, czyli wspomaganiu układu odpornościowego w walce z patogenem. Niektóre rodzaje brodawczaka ludzkiego leczy się preparatami dermatologicznymi. Terapia dobierana jest indywidualnie dla każdego pacjenta na podstawie objawów wirusa HPV.

Aby ograniczyć ryzyko zakażenia, a tym samym rozwoju raka szyjki macicy, zalecana jest profilaktyka w formie szczepienia przeciwko HPV. Szczepienie rekomendowane jest zwłaszcza u młodych dziewcząt i chłopców przed rozpoczęciem współżycia seksualnego, a także u osób młodych poniżej 26. roku życia.