Prawidłowy cykl miesięczny u kobiety trwa od 21 do 35 dni. Jeżeli jest on krótszy niż 21 dni, mówimy o częstych miesiączkach – polymenorrhoea. Jeśli natomiast cykl trwa powyżej 35 dni, diagnozuje się rzadkie miesiączki określane jako oligomenorrhoea. Przyczyny zaburzeń mogą być zróżnicowane, dlatego warto być pod stałą opieką dobrego ginekologa, który pomoże zdiagnozować źródło problemu i ustawić właściwe leczenie.
Zaburzony cykl miesiączkowy – kiedy jest powodem do niepokoju?
Brak miesiączki lub zaburzony cykl miesiączkowy powinny skłonić kobietę do wizyty lekarskiej, jednak istnieją sytuacje, kiedy są w pełni fizjologiczne. Nieregularne miesiączki są częstym problemem dziewcząt w okresie dojrzewania płciowego. Zjawisko to jest całkowicie normalne, ponieważ pierwsze miesiączki są zazwyczaj bezowulacyjne. Faza ta może trwać do dwóch lat – aż do pojawienia się pierwszego krwawienia. Staje się natomiast powodem do niepokoju, kiedy trwa dłużej. Wówczas wymaga konsultacji z ginekologiem.
Nieprawidłowe cykle miesiączkowe są także normą u kobiet wchodzących w wiek przekwitania. Menopauza powoduje liczne zaburzenia hormonalne, które wynikają ze stopniowego wygasania funkcji jajników. W efekcie miesiączki pojawiają się coraz rzadziej, aż do całkowitego zatrzymania cyklu.
Dodatkowo brak miesiączek pojawia się u kobiet ciężarnych, a nieregularne cykle często towarzyszą kobietom karmiącym piersią. Dzieje się tak dlatego, że wysoki poziom prolaktyny we krwi hamuje wydzielanie hormonu folikulotropowego i luteinizującego. W efekcie zostaje zablokowane jajeczkowanie oraz związana z nim menstruacja. Problem tego typu najczęściej występuje do kilku miesięcy po porodzie.
Istnieją jednak stany, kiedy konieczne jest leczenie zaburzeń miesiączkowania. Problem ten dotyka często bardzo szczupłych kobiet, pań na restrykcyjnej diecie redukcyjnej, a także zawodniczek uprawiających sport zawodowo.
Najczęstsze przyczyny zaburzeń miesiączkowania
Długość cyklu menstruacyjnego mierzy się od pierwszego dnia miesiączki do ostatniego dnia przed kolejnym krwawieniem. W przypadku kobiet w wieku rozrodczym prawidłowy cykl powinien trwać około 28 dni, jednak za normę uznaje się okres od 21 do 35 dni. Zaburzenia miesiączkowania mogą dotyczyć zarówno braku menstruacji, jak i skąpych lub zbyt obfitych krwawień. Medycyna wyróżnia dwa podstawowe rodzaje zaburzeń miesiączkowania:
- pierwotny brak miesiączki,
- wtórny brak miesiączki.
O pierwotnym zaburzeniu mówimy, kiedy dziewczyna po ukończeniu 16 roku życia nadal nie miesiączkuje. Najczęstszymi przyczynami zaburzenia w tym przypadku są:
- dysgenezja gonad,
- hipoplazja jajników,
- niewydolność podwzgórza,
- wrodzony przerost nadnerczy,
- zespół braku wrażliwości na androgeny,
- guz przysadki mózgowej,
- wady wrodzone narządów płciowych.
Wtórny brak miesiączki natomiast pojawia się u kobiet, które wcześniej prawidłowo miesiączkowały. Problem ten diagnozuje się, kiedy od ostatniego krwawienia minęło co najmniej 6 miesięcy. Zatrzymanie miesiączki w tym przypadku może wynikać z:
- zaburzenia czynności osi podwzgórze-przysadka-jajnik,
- atrezji macicy,
- powikłań PCOS – zespołu policystycznych jajników.
Nieregularne miesiączkowanie – inne przyczyny
Rzadkie miesiączki to stan, kiedy cykl miesiączkowy trwa powyżej 36 dni, ale miesiączki pojawiają się u kobiety częściej niż co 6 miesięcy. Zaburzenie to również wymaga konsultacji ginekologicznej, ponieważ może być spowodowane:
- cyklami bezowulacyjnymi w przebiegu PCOS,
- chorobami tarczycy,
- hiperprolaktynemią,
- niewydolnością ciałka żółtego,
- wydłużeniem fazy folikularnej,
- szybkim i dużym ubytkiem masy ciała.
Objawy zaburzeń miesiączkowania – kiedy pomoc lekarza jest niezbędna?
Pierwsze objawy związane z zaburzeniami cyklu mogą dotyczyć:Zarezerwuj
- nieregularnych miesiączek,
- zaniku miesiączki,
- zbyt obfitych lub zbyt skąpych miesiączek,
- bolesnego miesiączkowania,
- trudności z zajściem w ciążę (jeśli nie jest stosowana lub została odstawiona antykoncepcja).
Takie dolegliwości mogą stać się przyczyną kolejnych problemów, dlatego należy niezwłocznie udać się do ginekologa. Przykładowo zbyt obfite i długie miesiączki mogą prowadzić do niedokrwistości i jej objawów – osłabienia, męczliwości, przyspieszonej pracy serca, utraty włosów czy bladości. Z kolei zaburzenia hormonalne mogą doprowadzić do pojawienia się owłosienia typu męskiego, mlekotoku czy uciążliwych zmian skórnych.
Diagnozowanie problemu podczas wizyty u ginekologa
Celem wizyty lekarskiej jest ustalenie przyczyny nieprawidłowości oraz rozpoczęcie właściwego leczenia. Podczas pierwszej wizyty ginekolog przeprowadza z pacjentką ogólny i ginekologiczny wywiad lekarski oraz wykonuje badanie na fotelu ginekologicznym. Często wykorzystuje on specjalny wziernik, który pozwala ocenić prawidłowość narządu rodnego. Dobry specjalista wykonuje także przezpochwowe badanie USG. Pozwala ono zobrazować macicę, jej przydatki oraz otaczające tkanki.
W przypadku niepokojących objawów ginekolog może zlecić również dodatkowe badania laboratoryjne:
- morfologię,
- stężenie hormonów we krwi,
- parametry krzepliwości krwi,
- test ciążowy.
W szczególnych przypadkach przeprowadza się testy z wykorzystaniem leków. Niekiedy konieczne jest wykonanie specjalistycznych metod diagnostycznych jak np. łyżeczkowanie jamy macicy czy histeroskopia.
Metody leczenia zaburzeń miesiączkowania
Sposób leczenia zaburzeń miesiączkowania uzależniony jest od ich przyczyny. W przypadku wad wrodzonych narządu rodnego stosowane są zabiegi chirurgiczne (o ile to możliwe). Zaburzenia gospodarki hormonalnej wymagają natomiast wyrównania poziomu hormonów we krwi. Efekt ten często można osiągnąć poprzez doustne stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych. W przypadku kobiet starających się o dziecko szczególnie istotne jest przywrócenie prawidłowego cyklu miesiączkowego i owulacji niezbędnej do zapłodnienia i donoszenia ciąży.
U kobiet borykających się z hiperprolaktynemią stosuje się leki. Zdarza się również, że jest ona wywołana guzem przysadki mózgowej. Wówczas konieczne jest leczenie chirurgiczne. U pań, u których doszło do przedwczesnego wygasania czynności jajników, konieczne jest zastosowanie hormonalnej terapii zastępczej.
Dodatkowo należy pamiętać, że leczenie zaburzeń miesiączkowania obejmuje dbanie o ogólny stan zdrowia i zdrowy styl życia. Warto więc zadbać o prawidłową dietę i masę ciała, regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną, unikanie stresu, wizyty kontrolne u ginekologa oraz leczenie współistniejących chorób przewlekłych.
Nie bagatelizuj problemu – zgłoś się do Innova-Med w Warszawie
Zaburzeń miesiączkowania nie należy ignorować, ponieważ mogą doprowadzić do wielu problemów zdrowotnych, trudności z zajściem w ciążę, a nawet bezpłodności. Odpowiednie leczenie oraz opieka dobrego ginekologa pozwalają w wielu przypadkach przywrócić prawidłowy cykl menstruacyjny i gwarantują powrót do zdrowia. Godnych zaufania specjalistów z dużym doświadczeniem znajdziesz w naszym centrum medycznym w Warszawie. Dzięki temu możesz mieć pewność, że trafiłaś pod opiekę właściwego lekarza.
