SIBO metanowe (inna nazwa: przerost metanogenów w jelitach – ang. Intestinal Methanogen Overgrowth, IMO) wiąże się z nadmiernym nagromadzeniem archeonów w obszarze jelita cienkiego. Te podobne do bakterii mikroorganizmy produkują gaz (metan – stąd nazwa), który przy dużym stężeniu może wydłużać czas pasażu jelitowego a tym samym wywoływać wzdęcia brzucha, nadmierne gazy jelitowe i zaparcia..
autor tekstu:
dietetyk kliniczny, dr Łukasz Kowalski
Częstotliwość występowania
Wyniki systematycznej pracy przeglądowej i metaanalizy oparte na 17 badaniach wskazują, że SIBO metanowe występuje znacznie częściej u pacjentów z zespołem jelita drażliwego (IBS) niż u pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit (IBD), odpowiednio u 25% i 5,6% pacjentów (1).
Ponadto w przypadku IBD uzyskane wyniki wskazują, że SIBO metanowe występuje znacznie częściej u pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego niż u pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna.
Leczenie
W jednym z badań stosowanie szczepu probiotycznego L. reuteri DSM 17938 po 4 tygodniach przyczyniło się u pacjentów z zaparciami funkcjonalnymi do zmniejszenia średniego stężenia metanu w wydychanym powietrzu w teście oddechowym z 21 do 9 ppm (3). Jednocześnie u 10 z 20 pacjentów po 4 tygodniach stężenie metanu w wydychanym powietrzu w teście oddechowym było poniżej 10 ppm (przed zastosowaniem szczepu probiotycznego 5 pacjentów miało wynik poniżej 10 ppm). Ponadto stosowanie szczepu probiotycznego L. reuteri DSM 17938 po 4 tygodniach doprowadziło do zwiększenia częstotliwości wypróżnień (z 4 do 6 w tygodniu).
W innym badaniu z udziałem osób z SIBO metanowym największy odsetek negatywnych wyników dla stężenia metanu w wydychanym powietrzu w teście oddechowym odnotowano w grupie przyjmującej przez 10 dni jednocześnie antybiotyki rifaksyminę i neomycynę (87%). Z kolei w grupach przyjmujących przez 10 dni rifaksyminę lub neomycynę odsetki negatywnych wyników dla stężenia metanu w wydychanym powietrzu w teście oddechowym wynosiły jedynie: 28% i 33%, odpowiednio dla rifaksyminy i neomycyny.
Przeprowadzone badania wskazują również, że następujące rozwiązania mogą być pomocne pod kątem eradykacji SIBO metanowego i zmniejszenia produkcji metanu:
– stosowanie wyciągu z nasion pachnotki zwyczajnej (4)
– stosowanie allicyny (5)
– stosowanie ekstraktu z liści drzewa oliwnego (6)
– stosowanie izoflawonów sojowych (7)
– stosowanie częściowo hydrolizowanej gumy guar (8) (uwaga: częściowo hydrolizowana guma guar to nie to samo co guma guar)
Niektóre z wymienionych powyżej rozwiązań posiadają wsparcie jedynie w badaniach in vitro lub w badaniach na modelach zwierzęcych. Natomiast największe wsparcie w badaniach in vivo z udziałem pacjentów ze wzdęciami brzucha, nadmiernymi gazami jelitowymi i zaparciami ma stosowanie szczepu probiotycznego L. reuteri DSM 17938 i stosowanie wspomnianej rozpuszczalnej formy błonnika pokarmowego, czyli częściowo hydrolizowanej gumy guar. W związku z czym rozpoczęciem leczenia SIBO metanowego od wprowadzenia właśnie tych rozwiązań można uznać za najbardziej wskazane.
Bibliografia
- Gandhi i wsp. 2021. Methane positive small intestinal bacterial overgrowth in inflammatory bowel disease and irritable bowel syndrome: A systematic review and meta-analysis. Gut Microbes. 13: 1933313.
- Low i wsp. 2010. A combination of rifaximin and neomycin is most effective in treating irritable bowel syndrome patients with methane on lactulose breath test. J Clin Gastroenterol. 44:547-50.
- Ojetti i wsp. 2017. Effect of Lactobacillus reuteri (DSM 17938) on methane production in patients affected by functional constipation: a retrospective study. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 21:1702-1708.
- Wang i wsp. Medicinal herbs as a potential strategy to decrease methane production by rumen microbiota: a systematic evaluation with a focus on Perilla frutescens seed extract. Appl Microbiol Biotechnol. 100:9757-9771.
- Ma i wsp. Effect of supplementation of allicin on methanogenesis and ruminal microbial flora in Dorper crossbred ewes. J Anim Sci Biotechnol. 2016; 7: 1.
- Lee i wsp. 2021. Effects of Olive ( Olea europaea L.) Leaves with Antioxidant and Antimicrobial Activities on In Vitro Ruminal Fermentation and Methane Emission. Animals (Basel). 11:2008.
- Bolca i Verstraete. 2010. Microbial equol production attenuates colonic methanogenesis and sulphidogenesis in vitro. Anaerobe. 16:247-52.
- Furnari i wsp. 2012. Efficacy of Partially Hydrolyzed Guar Gum in Reducing Methane Excretion and Clinical Manifestation of Subjects Suffering From Irritable Bowel Syndrome. Gastroenterology. 142: S-391.